Dzisiaj opowiem Wam o tym jak został uregulowany zakaz konkurencji członka zarządu spółki z o.o. Chciałabym Wam przedstawić podstawowe zasady z k.s.h. W swojej pracy ze spółkami z o.o. zauważyłam, że zakaz konkurencji członka zarządu kojarzony jest jedynie z zakazem konkurencji wpisanym w umowę z członkiem zarządu. Czy to w umowę o pracę, umowę zlecenia czy kontrakt menedżerski. Jeśli takiego zapisu nie ma, powszechny jest pogląd, że żaden zakaz członka zarządu nie obowiązuje. I to jest poważny błąd, który może członka zarządu kosztować utratę funkcji i odpowiedzialność wobec spółki.

Zakaz konkurencji członka zarządu

Tak jak wspomniałam wyżej, dzisiaj opowiem Wam o zakazie konkurencji uregulowanym w k.s.h., a dokładnie w art. 211 k.s.h. Od tego zakazu należy odróżnić zakazy konkurencyjne wynikające z zawartych umów, czy innych przepisów, choćby kodeksu pracy. Zakaz konkurencji stanowi jedno z ustawowych ograniczeń członków zarządu wobec spółki. W wielkim skrócie, polega on na zabronieniu dokonywania wszelkich czynności konkurencyjnymi godzących w interesy spółki.

Art.  211 k.s.h.

§1. Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu.

§2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu

Jak to teraz przełożyć na praktykę?

Z mocy przywołanego przepisu, członek zarządu nie może być wspólnikiem konkurencyjnej spółki cywilnej bądź osobowej spółki handlowej. Nie może także zasiadać w organach konkurencyjnej spółki kapitałowej ani w organach innej konkurencyjnej osoby prawnej.

Co do samej działalności konkurencyjnej to możemy rozróżnić zajmowanie się interesami konkurencyjnymi lub uczestniczenie w spółce konkurencyjnej. Zajmowanie się interesami konkurencyjnymi dotyczy wszelkich działań, wykonywana pracy lub usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną. Dotyczy to takich zachowań członka zarządu, które mogą niekorzystnie wpływać na sytuację majątkową spółki. Z kolei uczestniczenie w spółce konkurencyjnej dotyczy członka zarządu jako wspólnika spółek cywilnych, jawnych, komandytowych, partnerskich, komandytowo-akcyjnych. Bez znaczenia jaką rolę odgrywa wspólnik w takiej spółce, czy prowadzi sprawy, ewentualnie reprezentuje spółkę. Nie wymaga to żadnej aktywności ze strony członka zarządu. Zakaz konkurencji obejmuje również bierne uczestnictwo w spółce konkurencyjnej.

Zgoda na działalność konkurencyjną członka zarządu

Warto pamiętać o tym, że zakaz działalności konkurencyjnej określony w przywołanym przepisie nie ma charakteru bezwzględnego. Członkowi zarządu można udzielić zezwolenia na działalność konkurencyjną. Zgoda na działalność konkurencyjną może dotyczyć zarówno wszystkich, jak i niektórych członków zarządu. Poza tym taka zgoda może dotyczyć wszelkiej działalności konkurencyjnej (pełna). A może być też ograniczona co do rodzaju działalności, terenu działalności konkurencyjnej czy konkretnej spółki konkurencyjnej (ograniczona). Takiej zgody mogą udzielić organy powołane do ustanowienia zarządu. W zasadzie nie zawsze to będzie organ, bowiem umowa spółki może upoważniać konkretną osobę do powołania zarządu. Wówczas to osoba niebędąca organem spółki może udzielić takiej zgody. Zresztą w umowie spółki można umieścić procedurę udzielania takiej zgody, jak i zmienić zasadę jej udzielania, wskazując np. inny organ czy podmiot, który tej zgody może udzielić.

Członek zarządu powinien zgłosić się do organu lub osoby uprawnionej do udzielenia takiej zgody z odpowiednim wnioskiem, pisemnie lub w inny sposób, w zależności od przyjętego w spółce sposobu kontaktowania.

Skutki naruszenia zakazu

Przepis art. 211 k.s.h. nie określa jednak następstw naruszenia zakazu konkurencji. Co do zasady, naruszenie zakazu konkurencji może powodować odpowiedzialność organizacyjną poprzez odwołanie albo przynajmniej zawieszenie członka zarządu. Ponadto członek zarządu może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 293 k.s.h., ale żeby już nie przedłużać o tym napiszę innym razem.

************************************

Jeśli poszukujecie uchwał, wzorów czy checklist to zapraszam Was do sklepu z ebookami.

Zachęcam do zapoznania się z innymi wpisami:

Reprezentacja spółki przez prokurenta samoistnego a zarząd

Członek zarządu bez numeru pesel

Czy wspólnik może być członkiem zarządu?

Obowiązek zarządu zgłaszania zmian do KRS

Dwóch prezesów zarządu w spółce z o.o.

Zapraszam również na bloga Likwidacja spółki z o.o.

Nowy e-KRS znajdziecie na stronie Portalu Rejestrów Sądowych