Nie będzie niczym odkrywczym stwierdzenie, iż część spółek z o.o. w swojej działalności boryka się z problemami finansowymi, nieregulowaniem zobowiązań na czas czy niewypłacalnością. A to nieuchronnie wiąże się z ewentualną odpowiedzialnością członków zarządu w tym zakresie. Dzisiejszy post Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki tej tematyce chcę poświęcić. Nie wyczerpię tym wpisem tematyki odpowiedzialności, ale niech stanowi on wstęp do kolejnych.

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki

Członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie art. 299 k.s.h. od chwili ich powołania do zarządu. Pamiętajcie jednak, że o ponoszeniu odpowiedzialności decyduje fakt powołania do zarządu i okres sprawowania funkcji, a nie sam wpisu w KRS.

Zgodnie z art. 299 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się być bezskuteczna, wszyscy członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Oznacza to, iż członkowie zarządu odpowiadają całym swoim majątkiem prywatnym za zobowiązania spółki. Wbrew pozorom odpowiedzialności tej nie można wyłączyć wobec określonego członka zarządu poprzez powierzenie mu takich zadań w ramach zarządu, które mogłyby mu pomóc w uniknięciu  odpowiedzialności. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15.05.2014 r. sygn. akt II CSK 446/13 wskazał:

„Odpowiedzialności członka zarządu nie uchyla umowa łącząca członków zarządu co do sposobu kierowania sprawami spółki, w szczególności ustalony umownie podział czynności. Tego rodzaju umowa ma bowiem znaczenie tylko wewnątrz-organizacyjne. Przepis art. 299 k.s.h. chroniący interes wierzycieli ma charakter bezwzględnie obowiązujący i nie może być pozbawiony skuteczności przez porozumienie wspólników. Tylko taka sytuacja faktyczna, która rzeczywiście i obiektywnie uniemożliwia uczestniczenie w czynnościach zarządzania sprawami spółki może uzasadniać wniosek o istnieniu okoliczności przewidzianych w art. 299 § 2 tego artykułu, zwalniających członka zarządu od odpowiedzialności”.

Warunki odpowiedzialności członka zarządu

Zacznijmy od tego, że odpowiedzialność członka zarządu wobec wierzycieli spółki z o.o. ograniczona jest, co do zasady, do zobowiązań powstałych w okresie pełnienia przez niego funkcji w zarządzie. Aby członek zarządu odpowiadał całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, wierzyciel musi wykazać, iż spełnione zostały wszystkie wymagane warunki. Przede wszystkim wierzycielowi spółki musi przysługiwać skuteczne roszczenie. Wierzyciel musi też wykazać bezskuteczność egzekucji w stosunku do całego majątku spółki. Jeśli jednak wierzyciel na podstawie posiadanej dokumentacji jest w stanie wykazać brak majątku spółki i niecelowość wszczynania postępowania egzekucyjnego, wówczas wykazanie bezskuteczności egzekucji nie musi wiązać się z koniecznością przeprowadzenia postępowania przez komornika sądowego.

Ostatnim warunkiem jest brak możliwości wykazania przez członka zarządu, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu. Albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Przedawnienie roszczeń wobec członka zarządu

Roszczenia wobec członka zarządu ulegają przedawnieniu. Konsekwencją dominującego w orzecznictwie poglądu o charakterze odszkodowawczym odpowiedzialności z art. 299 k.s.h., jest poddanie tego roszczenia trzyletniemu terminowi przedawnienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. W bardzo rzadkich i wyjątkowych przypadkach zastosowanie będzie miał 20-letni termin przedawnienia. Ja jednak proponuję skupić się w swoich wyliczeniach na terminie 3-letnim, który w praktyce najczęściej będzie miał zastosowanie.

Co do samego momentu rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia przywołam tutaj wyrok SN. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18.02.2015 r. sygn. akt I CSK 9/14 wskazał, iż:

„w przypadku roszczeń wynikających z art. 299 k.s.h. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym wierzyciel dowiedział się o bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce”.

Zapraszam do śledzenia kolejnych wpisów. O odpowiedzialności członków zarządu będę jeszcze pisać, również w kontekście uchylenia się od odpowiedzialności.

**********************************************************

Jeśli poszukujecie wzorów dokumentów i checklist to zapraszam Was do sklepu z ebookami. Znajdziecie tam również Zmianę adresu spółki z o.o. Wzory dokumentów z omówieniem.

Kilka ostatnich wpisów blogowych:

Czy zarząd spółki z o.o. jest administratorem danych osobowych?

Dwóch prezesów zarządu w spółce z o.o.

Oświadczenie członka zarządu o adresie do doręczeń

Wzór uchwały o wynagrodzeniu członka zarządu

Umowa między członkiem zarządu a spółką 

Zapraszam również na bloga Likwidacja spółki z o.o.

Nowy e-KRS znajdziecie na stronie Portalu Rejestrów Sądowych